Y Tế Phương Tây Ở Bắc Kỳ (1873-1945)
Vào cuối thế kỷ 19, cùng với quá trình đô hộ và thống trị của thực dân, thực dân Pháp dần dần đưa y học phương Tây vào Bắc Kỳ (Việt Nam), thiết lập và định hình một hệ thống chăm sóc sức khỏe hiện đại tại đây. Sự hình thành của y học phương Tây đã mang lại những thay đổi lớn cho ngành y tế đương đại trong khu vực. Nó đã thiết lập một hệ thống chăm sóc sức khỏe mới cho Việt Nam, lấp đầy những lỗ hổng quan trọng trong y học cổ truyền, đặc biệt là về cách ứng phó với dịch bệnh.
Nó cũng có tác động tích cực đến đời sống xã hội của khu vực lúc bấy giờ, chủ yếu bằng việc hiện đại hóa nền y tế về điều trị bệnh và phòng chống dịch bệnh dựa trên thực nghiệm khoa học. Người dân địa phương bắt đầu quan tâm đến các vấn đề mới như Tây y, bệnh viện, vắc xin, thực hành vệ sinh đúng cách, phòng chống dịch bệnh, dần dần thay đổi thói quen và cách tiếp cận chăm sóc sức khỏe.
Đồng thời, Tây y góp phần hình thành đội ngũ y tế Việt Nam, trong đó có bác sĩ và nhân viên y tế. Điều này đặt nền móng cho sự phát triển nguồn nhân lực y tế của Việt Nam trong tương lai.
Tuy nhiên, sự phát triển của Tây y ở miền Bắc Việt Nam thời kỳ đó cũng có những mặt tiêu cực. Tinh hoa nhân văn trong y học đã bị chính trị hóa và lợi dụng, trở thành công cụ phục vụ cho giới tinh hoa thực dân Pháp trong nỗ lực bóc lột và cai trị thuộc địa ở miền Bắc Việt Nam.
Cuốn sách Y Tế Phương Tây Ở Bắc Kỳ (1873 - 1945) của tác giả Bùi Thị Hà hiện đang công tác tại Viện Lịch sử, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, bắt nguồn từ luận án Tiến sĩ "Y Tế Phương Tây Ở Bắc Kỳ từ năm 1873 đến năm 1945" được tác giả bảo vệ xuất sắc năm 2019 và được trao Giải nhất Giải thưởng Sử học Phạm Thận Duật năm 2020.
Cuốn sách trình bày quá trình du nhập, hình thành và phát triển của Tây y ở miền Bắc Việt Nam từ đầu những năm 1870 đến giữa thế kỷ 20, cung cấp cái nhìn tổng quan về y học Việt Nam trong thời kỳ đầu tiếp xúc với kiến thức khoa học và chăm sóc sức khỏe hiện đại.
Cuốn sách được hình thành từ các nguồn tài liệu gốc tiếng Pháp không chỉ ở Hà Nội và TP.HCM mà còn từ các nguồn gần đây ở Paris và Aix-en-Provence (Pháp), ngoài ra tác giả còn thực hiện một số cuộc khảo sát tại những cơ sở y tế ở Việt Nam có từ thời thuộc Pháp .
